Γιώργος Παπαδόπουλος Λ-Π 2020: Το σκάκι στο Δήμο Λυκόβρυσης

Το σκάκι στο Δήμο Λυκόβρυσης – Πεύκης

Γιατί να γίνετε μέλη εσείς και τα παιδιά σας σε ένα τοπικό σκακιστικό σύλλογο

Όλοι έχουμε ακούσει για το σκάκι, ένα παιχνίδι, αλλά επίσης ένα άθλημα πνευματικό, ένα άθλημα κατάλληλο για όλες τις ηλικίες (από νήπιο ως τα βαθιά γεράματα), για όλα τα φύλα (για άνδρες ή γυναίκες), για όλα τα χρώματα, τις φυλές, τις θρησκείες ή τις εθνικότητες, που παίζεται σε όλο τον κόσμο.

Με τη σημερινή του μορφή το σκάκι παίζεται εδώ και μερικούς αιώνες σε όλο τον κόσμο υπό την αιγίδα της FIDE (Fédération Internationale des Échecs), της Παγκόσμιας Σκακιστικής Ομοσπονδίας από το 1924.

189 χώρες είναι μέλη της FIDE, ουσιαστικά μια από τις μεγαλύτερες αθλητικές ομοσπονδίες σε όλα τα αθλήματα σε κάθε σπορ, με Σκακιστικές Ολυμπιάδες, Πανεπιστημιακές Ολυμπιάδες, Εθνικές Ομάδες όλων των φύλων ή ηλικιών και ραγδαία εισαγωγή ως μαθήματος στα σχολεία όλων των βαθμίδων (σε πολλές χώρες σαν υποχρεωτικό μάθημα διδασκαλίας) σε πολλές χώρες σε όλο τον κόσμο.

Στην Ελλάδα το σκάκι διεξάγεται υπό την αιγίδα της ΕΣΟ (Ελληνική Σκακιστική Ομοσπονδία) και διαθέτει πάνω από 100000 αθλητές και αθλήτριες με ελληνική αξιολόγηση, ενώ άνω των 21700 από αυτούς διαθέτουν και διεθνή αξιολόγηση από την Παγκόσμια Σκακιστική Ομοσπονδία. Σε δεύτερο επίπεδο οι κατά τόπους τοπικές ενώσεις απαρτίζονται από δεκάδες ή εκατοντάδες τοπικούς συλλόγους, οι οποίοι συμμετέχουν σε τοπικά πρωταθλήματα σε ομαδικό επίπεδο, ενώ διοργανώνουν και ατομικά πρωταθλήματα (ανδρών, γυναικών, εφήβων, νεανίδων, παίδων κλπ.) σε τοπικό ή πανελλήνιο επίπεδο.

Στο Δήμο Λυκόβρυσης – Πεύκης δραστηριοποιούνται δύο σκακιστικοί σύλλογοι με πλούσια δραστηριότητα, αθλητική και εκπαιδευτική, που ανήκουν στη δύναμη της ΕΣΣΝΑ (Ένωση Σκακιστικών Σωματείων Ν. Αττικής).

Είναι ο Α.Ο. Πεύκης (που πέρα από άλλα αθλήματα διαθέτει και Σκακιστικό Τμήμα) και ο «ΑΡΙΣΤΟΤΕΛΗΣ» (Εξωραϊστικός-Πολιτιστικός, Αθλητικός Σύλλογος Λυκόβρυσης – Πεύκης).

Α.Ο. Πεύκης

http://aopefkis-chess.blogspot.com/

ΑΡΙΣΤΟΤΕΛΗΣ

https://aristotelischess.blogspot.com

Είχα την τιμή να υπάρξω αθλητής και στους δύο αυτούς τοπικούς Συλλόγους και Αρχηγός της Ομάδας σε αγωνιστικό επίπεδο (τα πρώτα χρόνια στον Α.Ο. Πεύκης στην πετυχημένη πορεία αγωνιστικής ανόδου του και τα τελευταία χρόνια στον ΑΡΙΣΤΟΤΕΛΗ, του οποίου υπήρξα και μέλος του Διοικητικού Συμβουλίου).

Εκατοντάδες νεαροί αθλητές και αθλήτριες, αλλά και ενήλικοι, αγωνίζονται με επιτυχία στους Σκακιστικούς Συλλόγους της περιοχής μας, με φυτώρια που ξεκινούν από τα Σχολεία της περιοχής σε συνεργασία με τους δασκάλους και συνεχίζονται στους Συλλόγους, με προπονητές σε διαφορετικά τμήματα, που καλύπτουν όλες τις ανάγκες.

Πρόσφατη είναι η επιτυχία του νεαρού αθλητή του ΑΡΙΣΤΟΤΕΛΗ Μιχάλη Βάσση (8 ετών), που κατέκτησε το Πανελλήνιο Πρωτάθλημα στην ηλικία του και μαζί με τον αδελφό του Αναστάσιο Βάσση (10 ετών), επίσης με μεγάλες διακρίσεις, εκπροσώπησαν πετυχημένα την Ελλάδα στις ηλικίες τους στο Πανευρωπαϊκό Πρωτάθλημα Παίδων στη Ρίγα της Λετονίας.

Πολλές είναι επίσης οι διακρίσεις των τοπικών μας ομάδων και αθλητών, σε τοπικό επίπεδο (ομαδικά διασυλλογικά πρωταθλήματα και κύπελλα, ατομικά τουρνουά, σχολικά τουρνουά κλπ.).

Γιατί σκάκι – Τι προσφέρει;

Μπορούμε να συνοψίσουμε τα οφέλη σε γενικά και σε ειδικά. Το σκάκι προωθεί γενικές ιδιότητες όπως (https://www.imerazante.gr/2016/09/19/130630):

Την καλλιέργεια ηθικών αξιών (αποφασιστικότητα, επιμέλεια, τάξη, αυτοκριτική, αντικειμενικότητα). Την κοινωνική ένταξη (ομαδική εργασία, ανάληψη ευθυνών, μετάδοση γνώσης, εμπειριών), την απορρόφηση της επιθετικότητας κλπ.

Αλλά προωθεί και ειδικές ιδιότητες όπως:

Την ανάπτυξη ορθολογικού τρόπου σκέψης, τη δημιουργική φαντασία σε συνδυασμό με τρόπο ζωής ανοικτό στα πολιτιστικά ερεθίσματα.

Την βελτίωση των μνημονικών ικανοτήτων, τη διάρκεια της πνευματικής συγκέντρωσης και απόδοσης έργου και την κατανόηση και εξοικείωση με μεθοδικούς τρόπους συλλογισμού.

Ειδικότερα ο νέος-α που ασχολείται με το σκάκι, το πρώτο πράγμα που μαθαίνει καθοριστικά είναι να προετοιμάζεται μεθοδικά και να αγωνίζεται για να επιτύχει στηριζόμενος αποκλειστικά στις δυνάμεις του. Έτσι σταδιακά του εμφυσείται η περιφρόνηση για την εύκολη προσπάθεια, η αποστροφή για τους θολωμένους δρόμους των επίπλαστων παραδείσων που το φωτισμένο μυαλό του αρνείται να ακολουθήσει και η απέχθεια για κάθε τι που δεν μπορεί να γεμίσει το ανήσυχο πνεύμα του, με την χαρά της αγωνιστικής και δημιουργικής προσπάθειας.

Θα λέγαμε ότι το σκάκι βοηθάει στο να εκκολαφθούν σκεπτόμενοι, δημιουργικοί και ενάρετοι πολίτες. Χαρακτηριστικά που τόσο έχει ανάγκη η σύγχρονη ελληνική κοινωνία, μια κοινωνία με κρίση οικονομική, πολιτιστική, περιβαλλοντική και πάνω από όλα ηθική.

Οι παραπάνω είναι επαρκείς λόγοι για να σκεφτεί σοβαρά η πολιτεία να το εντάξει ως διδακτικό μάθημα στα σχολεία μας.

Το σκάκι βελτιώνει τα χαρακτηριστικά που χρειάζεται ένας μαθητής ώστε να επιτύχει στο σχολείο.

Είναι πλέον αποδεδειγμένο ότι το σκάκι:

Α. Αναπτύσσει την αυτοσυγκέντρωση, τις επικοινωνιακές και γνωστικές δεξιότητες, την κριτική και στρατηγική σκέψη, τη μνήμη, την ικανότητα επίλυσης προβλημάτων, την πνευματική ωριμότητα και δημιουργικότητα, την αυτοπεποίθηση και την αυτοεκτίμηση.

Β. Ενθαρρύνει την βαθιά σκέψη, την εξαντλητική και τελειωτική ανάλυση της σχέσης δράσης-αντίδρασης-συνέπειας και τη νοερή απεικόνιση σχέσεων αλληλουχίας.

Γ. Σε χώρες όπου διδάσκεται στα σχολεία, οι μαθητές εμφανίζουν αυξημένες δυνατότητες στην αναγνώριση σύνθετων προτύπων και συνέπεια αυτού είναι να αριστεύουν συχνότερα στα μαθηματικά και τις θετικές επιστήμες.

Δ. Σε μαθητές με μαθησιακά προβλήματα βοηθά σημαντικά στη βελτίωση της δεξιότητας διατύπωσης και ανάλυσης λεκτικών συλλογισμών αλλά και στην άσκηση αυτοελέγχου.

Ε. Σε μαθητές 1ης και 2ας Δημοτικού βοηθά στην ανάπτυξη επίκτητων μαθησιακών ικανοτήτων.

ΣΤ. Διδάσκει το ομαδικό πνεύμα με έμφαση στις ικανότητες του ατόμου• την αξία της σκληρής δουλειάς και της αφοσίωσης• την υπευθυνότητα και την ισότιμη αποδοχή των επαίνων και των δυσμενειών• τη αξία της νίκης αλλά και της τιμητικής ήττας• τον υγιή επί ίσοις όροις ανταγωνισμό• την ευγενή άμιλλα και το ευ αγωνίζεσθε. Πάνω από όλα το σκάκι διδάσκει την ταπεινότητα –αντί να καυχιέται για τη νίκη του, ο σκακιστής ενθαρρύνεται να μάθει από τον αντίπαλό του και να του φέρεται με σεβασμό.

Οι περισσότεροι άνθρωποι αφελώς θεωρούν ότι όποιο παιδί είναι καλό στο σκάκι, είναι απαραιτήτως μια πνευματική διάνοια. Αντιθέτως, οι ικανότητες που διέπουν έναν άριστο σκακιστή, είναι επίκτητες, ως εκ τούτου διδακτές σε όλους. Πράγματι, το σκάκι δεν είναι μόνο για τα λίγα εξαιρετικά προικισμένα παιδιά. Η ενασχόληση με το σκάκι είναι ευεργετική, όχι μόνο για τους διανοητικά προικισμένους, αλλά και για τα άτομα με μαθησιακές ιδιαιτερότητες όπως τα παιδιά με δυσλεξία και τα υπερκινητικά παιδιά.

Συνοψίζοντας, το σκάκι είναι ένα παιδαγωγικό εργαλείο που μπορεί να κάνει κάθε παιδί εξυπνότερο αλλά και κοινωνικότερο.

Το ΣΚΑΚΙ έχει απλούς κανόνες!

Παρά την κραταιά αντίληψη ότι το σκάκι είναι ένα παιχνίδι που απευθύνεται σε ευφυΐες, είναι εύκολο για οποιονδήποτε να μάθει τους κανόνες του. Παιδιά 4-5 ετών μπορούν να μάθουν γρήγορα τους βασικούς κανόνες και δεν υπάρχει πραγματικός λόγος για τους γονείς να πιστεύουν ότι πρέπει να είναι εμπειρογνώμονες για να μπορέσουν να καθίσουν και να παίξουν με τα παιδιά τους.

Η σκακιέρα τοποθετείται ώστε ο κάθε παίκτης να έχει στην κάτω δεξιά γωνία του ένα λευκό τετράγωνο. Οι 2 αντιμέτωποι στρατοί, ο λευκός και ο μαύρος, αποτελούνται από 16 κομμάτια: έναν βασιλιά, μία βασίλισσα, δύο αξιωματικούς, δύο ίππους, δύο πύργους, και οκτώ πιόνια. Μέσα σε λίγα λεπτά μπορεί οποιοσδήποτε να μάθει τους τρόπους που τα κομμάτια κινούνται και συλλαμβάνουν άλλα κομμάτια. Ο στόχος κάθε παίκτη είναι να στριμώξουν το βασιλιά σε θέση όπου δεν μπορεί να διαφύγει τη σύλληψη, δηλαδή να κάνουν «ματ». Είναι εντελώς φυσικό κάποιος αρχάριος να χάσει πολλά παιχνίδια μέχρι να αρχίσει να ανταγωνίζεται κάποιον εμπειρότερο παίκτη. Το πρώτο πράγμα που διδάσκει το σκάκι είναι ότι δεν πρέπει να το βάζουμε κάτω εύκολα. Το δεύτερο είναι ότι δεν πρέπει να κάνουμε τα ίδια λάθη δύο φορές.

Σε υψηλότερα επίπεδα, το σκάκι είναι ένα παιχνίδι της απεριόριστης πολυπλοκότητας και βάθους. Αλλά η ομορφιά του παιχνιδιού είναι ότι οι παίκτες σχεδόν σε οποιοδήποτε επίπεδο αντιμετωπίζουν εκπλήξεις και προκλήσεις. Όσο περισσότερο παίζει κάποιος και μαθαίνει το παιχνίδι, τόσο περισσότερο απορροφάται από αυτό και συχνά τον συνοδεύει για όλη του τη ζωή.

Όλοι μπορούν να παίξουν ΣΚΑΚΙ!

Παγκόσμιοι πρωταθλητές όπως ο Μπόμπι Φίσερ και ο Γκάρι Κασπάροφ έμαθαν να παίζουν από 6 ετών. Ο Ανατόλι Κάρποβ ήταν μόλις 4 ετών όταν στάθηκε για πρώτη φορά μπροστά σε σκακιέρα. Ο Μπόρις Σπάσκυ άρχισε να παίζει στην ηλικία των 5. Ο Μάγκνους Κάρλσεν στα 8 του έπαιξε στο πρώτο του τουρνουά. Όλοι μπορούν να παίξουν σκάκι, αφού το παιχνίδι δεν απαιτεί ιδιαίτερη ηλικία ή σωματική διάπλαση. Η μόνη προϋπόθεση για να μάθει κάποιος σκάκι είναι να μπορεί να σκεφτεί. Εφόσον απαιτεί μόνο σκέψη, το σκάκι είναι μια γέφυρα που ενώνει ανθρώπους διαφορετικής ηλικίας, φυλής, φύλου σε μια πνευματική δραστηριότητα που όλοι μπορούν να απολαύσουν.

Ο πρώην παγκόσμιος πρωταθλητής Βλαντίμιρ Κράμνικ είναι μεγάλος υποστηρικτής του σχολικού σκακιού. Σε πρόσφατη συνέντευξή του είπε: «Το σκάκι ταιριάζει τέλεια στο να γυμνάζει κανείς τη στρατηγική σκέψη. Ειδικά για τα παιδιά και τους εφήβους η τακτική εξάσκηση στο σκάκι μπορεί να οδηγήσει σε ορατή βελτίωση των αποτελεσμάτων στο σχολείο.

Γιατί να γίνω μέλος εγώ ή το παιδί μου σε ένα τοπικό Σύλλογο;

Τα πλεονεκτήματα είναι ευκολονόητα, αλλά μπορούμε να τα συνοψίσουμε στα εξής:

1. Συναντάς ανθρώπους της πόλης σου, κάθε φύλου, ηλικίας και επαγγέλματος, που σκέπτονται σαν και σένα και αθλούνται και μαθαίνουν με τον ίδιο τρόπο. Γνωρίζεσαι και δημιουργείς κοινωνικές και επαγγελματικές σχέσεις και φιλίες.

2. Μαθαίνεις να παίζεις σκάκι πάνω σε αληθινή σκακιέρα, με σκακιστικό χρονόμετρο, με γράψιμο των κινήσεων, ακολουθώντας κανονισμούς, συμμετέχοντας σε τουρνουά και πρωταθλήματα, ατομικά ή ομαδικά, με πραγματικές συνθήκες και όχι μόνον στο ίντερνετ.

3. Μαθαίνεις πότε και που γίνονται σκακιστικά τουρνουά στην περιοχή σου και προσκαλείσαι να συμμετάσχεις σε αυτά.

4. Συναντάς παίκτες υψηλού επιπέδου και έχεις τη δυνατότητα της μάθησης. Πολλοί επίσης από αυτούς προσφέρονται για να αναλάβουν την προγραμματισμένη εκπαίδευση και προπόνησή σου.

5. Συμμετέχεις σε επίσημους αγώνες σε τοπικό επίπεδο και τυχόν σε πανελλήνιο ή και διεθνές, αποκτάς ελληνικό ή και διεθνή βαθμό αξιολόγησης και τίτλους.

6. Μπορείς να δανειστείς βιβλία, εκπαιδευτικά βίντεο ή και άλλο σκακιστικό υλικό, για να εμβαθύνεις στην εκπαίδευσή σου και να βοηθηθείς στην σκακιστική σου αγωνιστική ανέλιξη.

7. Επενδύεις τον ελεύθερο χρόνο σου σε ένα ευγενές, πνευματικό άθλημα, μακριά από χώρους και συνήθειες ή πειρασμούς, που σήμερα περιβάλλουν τη νεολαία μας.

Ο Δήμος Λυκόβρυσης – Πεύκης και το σκάκι

Την οικονομική ενίσχυση των σκακιστικών συλλόγων της περιοχής μας (όπως όλων των αθλητικών συλλόγων) πραγματοποίησε το 2018 η Δημοτική μας Αρχή, με ομόφωνη απόφαση του Δημοτικού Συμβουλίου.

Εκείνο όμως που πρωτίστως χρειάζονται ο Σκακιστικοί Σύλλογοι της περιοχής μας (και που οι πενιχρές συνδρομές των μελών τους είναι αδύνατον να καλύψουν) είναι αυτό, που άλλοι Δήμοι έχουν προσφέρει στους Δημότες τους και στη νεολαία τους:

Την δημιουργία – φιλοξενία των δύο συλλόγων σε δύο (ξεχωριστές) 40-60 τ.μ. αίθουσες, αποκλειστικής τους χρήσης, μόνον για το σκάκι, όπου θα μπορούν να διεξάγονται σε όλες τις ώρες και σε όλες τις ημέρες, η εκπαίδευση των αθλητών – διαφόρων ηλικιών και τμημάτων και επιπέδων, οι προπονήσεις πριν τους αγώνες, οι αγωνιστικές υποχρεώσεις σε διασυλλογικές ή ατομικές διοργανώσεις, τα σεμινάρια προπονητών, διαιτητών κλπ., οι διοικητικές λειτουργίες, η φύλαξη μεταλλίων – κυπέλλων και άλλων διακρίσεων, φωτογραφικού και ιστορικού υλικού, η λειτουργία δανειστικής σκακιστικής βιβλιοθήκης κλπ.

Η παρούσα, αλλά και νέα Δημοτική Αρχή, που θα προκύψει μετά τις Δημοτικές Εκλογές του Μαΐου, και οι Δημοτικοί Σύμβουλοι, πρέπει να ενσκήψουν στο πρόβλημα και να βοηθήσουν στην ουσιαστική επίλυσή του, για το καλό πρωτίστως της Νεολαίας του Δήμου μας.